A rata é unha novela dura e fascinante na que unha rata nos conta a súa vida cun estilo seco e conciso, sen adornos, intenso e agresivo como a historia mesma. Asistimos ó seu nacemento, ó seu proceso de aprendizaxe, ós primeiros contactos co seu maior inimigo, o home, ás súas loitas pola supervivencia, á súa destreza na arte de matar: a supervivencia é unha loita continua na que ou matas ou morres. E a súa vida convértese así nun continuo fuxir da morte a través da morte. Percorremos con ela rúas e sumidoiros, de cidade en cidade, sempre pendentes dos múltiples perigos que asexan en cada esquina: cans, gatos, curuxas, trampas e velenos, outras ratas e, sobre todo, o home, o perigo maior. Pero a medida que a rata vai coñecendo mellor ó home, vaise dando de conta de que é máis débil do que parece, de que non é tan distinto dela como supoñía: os homes tamén poden ser sucios e crueis como unha rata, tamén matan para comer, mesmo poden chegar a matarse entre eles. E nós, lectores, ímonos dando conta tamén do duro paralelismo que se pode establecer entre o mundo das ratas, tan repugnante e distante, e o noso. Porque a novela non é máis ca unha enorme parábola anunciada xa no prólogo: " Non esquezas, querido lector, que cando describo a vida das ratas dun xeito tan natural e detallado, estou a pensar en ti " .
